محمد کدخدایی
وقتی قصد داریم در دوره و آموزش جدیدی شرکت کنیم معمولا مقایسه آموزش آنلاین و حضوری ذهن را درگیر می کند. آیا هنوز هم باید برای یادگیری، ساعت‌ها در ترافیک ماند؟! یا واقعا زمان آن رسیده که یادگیری را با شرایط زندگی شخصی و یا شغلی خودمان تطبیق دهیم؟! آیا مزیت آموزش آنلاین تمام ماجراست؟ شاید برای شما که مادری خانه‌دار هستید و باید میان مراقبت از کودک و پیشرفت فردی تعادل برقرار کنید این سوال پیش آمده که آیا برای یادگیری بهتر باید حتما سر کلاس حاضر شوم؟ یا حتی برای دانشجویی که هزینه‌های رفت‌وآمد کلافه‌اش کرده، و حتی افراد شاغل و کارمندانی که فقط شب‌ها فرصت دارند؛این سؤال‌ها جدی‌تر از سایرین باشد!
در این مقاله با تکیه بر دیدگاه مؤسسات آموزشی معتبر جهانی، شرایط و مزیت آموزش آنلاین و را نسبت به کلاس‌های حضوری بررسی می‌کنیم. با این حال اما تلاش می‌کنیم تحلیلی خودمختارانه داشته باشیم و از زاویه نگاه مخاطب ایرانی نیز به مسئله بپردازیم. همچنین با ارائه مثال‌هایی ملموس از زندگی واقعی، به مخاطب این امکان را می‌دهیم که خود را در شرایط مشابه تصور کند. پس با موسسه آموزش مجازی هرمس همراه باش دوست عزیز
انعطاف پذیری زمان و مکان مهم ترین مزیت آموزش آنلاین
این اولین و مهم ترین مزیت شرکت در کلاس های آنلاین است؛ مسئله زمان و مکان! انعطاف‌پذیری در انتخاب زمان و حتی مکان یادگیری در متد آموزشی آنلاین در واقع مهم‌ترین مزیت شرکت در دوره‌های غیر‌حضوری است. این مزیت در واقع همان امکان شخصی‌سازی زمان و مکان یادگیری است که به آسان شدن کلاس های آنلاین منجر می گردد.
برتری و مزایای آموزش آنلاین
وقتی برنامه روزانه‌ات با مسئولیت‌های خانوادگی یا کاری پر شده، هیچ‌چیز مثل دوره‌ای که بتوانی نیمه‌شب یا بین دو شیفت کاری به آن سر بزنی ارزشمند نیست! علاوه بر اینکه افراد شاغل به دنبال تایم آزاد برای شرکت در یک دوره آموزشی هستند؛ همچنین تجربه بسیاری از مادران خانه‌دار نیز اثبات می کند که ویژگی انعطاف پذیری در زمان و مکان در واقع بهترین راه یادگیری دانش و حتی کسب مهارت های جدید است.
آیا به زمان بیشتری نیاز دارید!؟
مسئله فاصله مدت زمان بین یادگیری و شرکت در آزمون ها و اخذ مدرک برای افرادی که با چالش‌های زندگی درگیر هستند بسیار مهم است. معمولا در دوران تحصیلات مواردی مانند اینکه چه زمانی در سر کلاس حاضر شویم و زمان برگزاری امتحانات از پیش تعیین شده اما این روند در روش آموزش آنلاین ، انعطاف پذیری بیشتری دارد. یعنی اینکه اگر شما نسبت به سایرین به زمان بیشتری برای یادگیری نیاز دارید این امکان در روند آموزش غیر حضوری میسر شده است.
فایده زمان آزاد در یادگیری آنلاین
هیچکس از این قاعده مستثنی نیست! حتی شاید اگر کودکان و دانش آموزان به دور از شیطنت ها و هیجانات خود بودند این مزیت برای آنان نیز مهم تلقی میشد. اما برای بزگسالان چه مزیتیی دارد ؟!
- به طور مثال برای کسی که کودک نوپا دارد و شب‌ها تنها زمان آزاد اوست، یادگیری آنلاین بهترین انتخاب است.
- یا حتی فرد کارمندی که شیفت چرخشی دارد، می‌تواند سرفصل های دوره را طبق برنامه کاری خودش تنظیم کند.
- یادگیری مهارت های آنلاین یکی از مهم ترین ویژگیهای تحصیلات دوره شبانه نیز هست.
جالبه بدانید دانشگاه درکسل در مقاله‌ای اشاره می‌کند که این انعطاف‌پذیری و توان یادگیری با سرعت دلخواه، آموزش آنلاین را برای طیف گسترده‌ای از مخاطبان قابل‌دسترس کرده است.
بیائید هزینه یادگیری را کم کنیم
بیایید واقع‌بین باشیم؛ کلاس حضوری همیشه با هزینه‌هایی پنهان همراه است. بنزین، تاکسی، غذای بیرون، یا حتی لباس مناسب کلاس! اگر بخواهیم این‌ها را کنار بگذاریم و دنبال کاهش هزینه های پنهان باشیم در واقع “آموزش آنلاین خصوصا دوره های ویدیویی ” به طرز محسوسی به‌صرفه‌تر حضور در کلاس است.
این مزیت کلاس آنلاین به‌ویژه برای دانشجویان یا مادرانی که درآمد ثابت ندارند یا نمی‌خواهند بار مالی جدیدی به خانواده وارد کنند بسیار خوشایند است.
مزیت آموزش آنلاین نسبت به کلاس حضوری برای افراد شاغل چیست؟! در آموزش حضوری، گاهی مجبور به گرفتن مرخصی از کار یا استخدام پرستار برای مراقبت از کودک می‌شوید. این هزینه‌ها جمع می‌شود و در نهایت ممکن است از انگیزه یادگیری بکاهد!
eSchool News نیز در این زمینه به کاهش هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم در آموزش آنلاین نسبت به هزینه‌های بیشتر کلاس حضوری اشاره دارد.
هرکجا که هستید یاد بگیرید
دسترسی جهانی و فرصت برابر دسترسی به استادان سطح بالا یا منابع معتبر نباید فقط برای پایتخت‌نشین‌ها یا دانشجویان دانشگاه‌های بزرگ باشد! و آموزش آنلاین دقیقا این تبعیض را از بین برده. حالا اگر در یک روستا زندگی می‌کنید ولی به اینترنت پرسرعت دسترسی دارید، می‌توانید از کلاس یک دانشگاه بین‌المللی استفاده کنید. برخی پلتفرم‌ها حتی کلاس‌هایی از مؤسساتی مانند MIT و هاروارد را بدون پرداخت هزینه و کاملا رایگان در اختیار عموم قرار داده‌اند.
در نتیجه اگر شما یک دانشجوی شهرستانی باشید که به اساتید خبره دسترسی ندارد، می‌توانید با یک لپ‌تاپ ساده و از طریق سایت آموزش آنلاین به بهترین دوره ها و اساتید برتر متصل شوید. وب‌سایت Harvard Extension همین نکته را تأیید می‌کند و از دسترسی برابر به کیفیت بالا سخن می‌گوید.
آیا کلاس حضوری ممکن است بهتر باشد؟!
ما در بالا درباره مهم ترین مزایای شرکت در دوره های غیر حضوری و آنلاین صحبت کردیم. ولی آیا واقعا ممکن است هنوز هم ممکن است شرکت در کلاس های حضوری بهتر از آموزش های از راه دور باشد!؟ جواب این سوال ” بله ” است! مزایای شرکت در یک دوره آموزشی به صورت حضوری قابل چشم پوشی نیست! پس بدون اجحاف اجازه دهید برتری و مزایای کلاس حضوری را بررسی کنیم.
مهم ترین چالش شرکت در آموزش غیر حضوری
با وجود تمام مزایای آموزش آنلاین اما بازهم نیاز به خودانضباطی و تمرکز وجود دارد. اگر اهل مدیریت زمان نباشید، ممکن است هرگز آن دوره را تمام نکنید! در کلاس های حضوری، قوانینی مثل الزام به حضور فیزیکی در زمان و مکان مشخص، شما را به تداوم وادار می‌کند. اما در یادگیری آنلاین، شما خودتان مسئول پیگیری هستید. اگر با خودتان کنار نیایید، حتی بهترین استاد هم کمکی نمی‌کند و این یکی از مهم ترین معایب آموزش آنلاین است.
در تجربه بسیاری از کارآموزان، شروع یک دوره آنلاین واقعا آسان است، اما استمرار در آن یک چالش واقعی است. گاهی با تلفن همراه درس می‌خوانید و ناگهان وارد شبکه‌های اجتماعی می‌شوید. تمرکز در محیط خانه و میان حواس‌پرتی‌ها کار دشواری‌ست. این هم یک مشکل بزرگ در یادگیری آنلاین به حساب می آید! Pacific College به همین موضوع اشاره می‌کند و آموزش آنلاین را مناسب کسانی می‌داند که نظم شخصی دارند.
تعامل انسانی کمتر در کلاس های آنلاین
آموزش فقط محتوا نیست؛ گاهی آن نگاه معلم، آن مکالمه بین دو هم‌کلاسی، بیشتر از کل درس اثر می‌گذارد. در آموزش آنلاین اگر دوره به‌درستی طراحی نشده باشد، این تجربه انسانی از دست می‌رود! هرچند با شرکت در انجمن های آنلاین، کلاس‌های زنده و گروه‌های واتساپی تا حدی می‌توان این مشکل را برطرف کرد، اما همچنان این موضوع یکی از نقاط ضعف بالقوه آموزش آنلاین است. مشکل عدم برقراری ارتباط موثر که در کلاس های غیر حضوری دیده می شود حتی در برخی رشته‌ها مثل روانشناسی، هنر ، مشاوره و حتی دوره‌های مدیریت یک ضعف بزرگ به شمار می رود. زیرا نبود تعامل انسانی ممکن است یادگیری را خصوا در دور ههای مهارت محور ناقص کند.
یادگیری در جمع گاهی انگیزه می‌سازد؛ فشار دوستان برای تمرین، حس رقابت، یا صرفاً همراهی و هم اندیشی ممکن است دستیابی به مهارت های مورد نیاز را تقویت کند. آموزش آنلاین در بهترین حالت باید این فضا را شبیه‌سازی کند؛ وگرنه در مقابل کلاس حضوری یک ضعف بزرگ خواهد داشت. Noble Desktop هم به این نکته اشاره دارد که یادگیری آنلاین برای افراد مستقل‌تر مناسب‌تر است.
دیدگاه ترکیبی:
آموزش ترکیبی یا Hybrid در سال‌های اخیر، بسیاری از مؤسسات آموزشی به‌سوی مدلی ترکیبی از آموزش روی آورده‌اند. در این روش، بخش‌هایی از دوره به‌صورت آنلاین و قسمت هایی از آن به‌صورت حضوری برگزار می‌شود. استاد با کمک این مدل می‌تواند بهترین جنبه‌های هر دو دنیا را با هم ترکیب کند. شما نیز می‌توانید بخش‌های تئوری را در خانه بخوانید و برای پروژه‌های عملی، جلسات حضوری کوتاه داشته باشید. برای مادران شاغل یا دانشجویانی که به دنبال توازن هستند، این رویکرد راه‌حلی جذاب است.
جمع بندی مزیت آموزش آنلاین
در مقایسه بین کلاس های حضوری و دوره های آنلاین واقعا کدام بهتر است؟ در این مقاله خواندیم که هر دو روش مزایا و معایب خاص خود را دارند. اما نکته کلیدی این است که آموزش نباید به سبک زندگی‌تان تحمیل شود، بلکه باید با آن هماهنگ باشد. پس اگر اهل برنامه‌ریزی هستید و خودانضباطی دارید، آموزش آنلاین می‌تواند شما را بدون وابستگی به زمان و مکان پیش ببرد. ولی اگر برای یادگیری به ساختار منظم، تعامل چهره‌به‌چهره و فضای فیزیکی برای تمرکز نیاز دارید، شک نکنید که آموزش حضوری گزینه‌ای امن‌تر است.
در نهایت به نظر من شاید بهتر باشد به‌جای انتخاب «این یا آن»، به دنبال ترکیبی از هر دو باشید. مهم نیست که کدام را انتخاب می‌کنید بلکه این مهم است که یادگیری را متوقف نکنید. چون دنیا منتظر نمی‌ماند و آینده از آن کسانی‌ست که دست از رشد برنمی‌دارند.
مانا باشید
چه امتیازی به این مقاله می دهید؟
دیدگاهتان را بنویسید