نگار نادری
رشته‌های مدیریتی در لیست بهترین رشته‌های تحصیلی قرار دارند که جایگاه اجتماعی مناسب و البته درامد قابل توجهی را به خود اختصاص می‌دهند. اگرچه مدیریت یک هنر سازمانی است اما به نظر من فرقی ندارد اینکه شما بخواهید به عنوان یک مدیر موفق و با حقوق بالا در یک شرکت استخدام شوید یا اینکه به کسب و کار شخصی خودتان فکر می‌کنید! به هرحال آموختههای مبحث مدیریت در نهایت به ایجاد ارزش افزوده و افزایش درامد منجر خواهد شد. البته جالب است بدانید که راه های کسب درامد از MBA به چند گرایش مختلف این دوره تقسیم می‌گردد. اما به نظر شما کدام یک از گرایش های ارشد مدیریت کسب و کار درآمد و جایگاه شغلی شما را متحول خواهد کرد؟ آیا شما با تمام گرایش‌های مدیریت کسب و کار در دوره جامع MBA آشنایی دارید؟ ما در این مقاله قرار است به معرفی، نقد و بررسی گرایش های ارشد مدیریت کسب و کار بپردازیم.
مفهوم کلی MBA چیست ؟!
همه می‌دانیم که MBA جزو بهترین رشته‌های جهان محسوب می‌شود و از نظر درآمد، موقعیت شغلی و اجتماعی، جایگاه ویژه‌ای دارد. ارشد مدیریت کسب و کار گرایش‌های مختلفی دارد؛ پس باید در زمینه انتخاب گرایش دقت کنید. برای مثال می‌بایست از مناسب بودن گرایش مورد نظر با توانایی‌ها، مهارت‌ها و روحیات خود اطمینان حاصل نمایید. البته پیش از آنکه به معرفی شاخه‌های اصلی MBA بپردازیم، ابتدا تعریفی مختصر از این رشته ارائه دهیم. MBA مخفف Master of Business Administration و به معنای کارشناشی ارشد مدیریت کسب و کار می‌باشد. به صورت مختصر و مفید باید بگوییم که ام‌بی‌ای در واقع یک دوره از تحصیلات تکمیلی برای تربیت مدیران حرفه‌ای جهت هدایت و رهبری سطوح مختلف سازمان است. دانشجویان این حوزه نه تنها مهارتهای مدیریتی و مقابله با چالش‌های مختلف را یاد می‌گیرند، بلکه قادرند که چالش‌های مختلف را به فرصت تبدیل کنند. ام بی ای گرایش‌های متنوعی دارد و تمام سازمان‌ها و کسب‌وکارها به این مدیران نیاز دارند. در ادامه به معرفی اصلی‌ترین گرایش‌های ام بی ای می‌پردازیم:
گرایش بازاریابی؛ بهترین انتخاب برای سودآوری
قبل از هر چیز باید بگوییم که بازاریابی آکادمیک زمین تا آسمان با آنچه تصور می‌کنید، تفاوت دارد. هیچ شکی در آن نیست که بازاریابی جزو گرایش‌های محبوب مدیریت کسب و کار محسوب می‌شود. بازاریابی یا Marketing در واقع تلفیقی از استراتژی، تحلیل و بررسی اطلاعات مختلف، بررسی رفتار مصرف‌کنندگان، تبلیغات و تکنیک‌های ارتباطی، برای رشد سازمان و برندسازی بهتر است. این گرایش جزو مشاغل پرتقاضا و محبوب در سرتاسر جهان محسوب می‌شود. در ادامه درباره بازار کار، میزان درآمد و آینده شغلی بازاریابی صحبت خواهیم کرد:
مارکتینگ قلب یک کسب و کار به حساب می‌آید و تمام سازمان‌ها (انتفاعی/غیرانتفاعی) و کسب‌وکارها به یک بخش بازاریابی نیاز دارند. شما به عنوان فارغ‌التحصیل MBA بازاریابی میتوانید در سمت‌ها و موقعیت‌های شغلی متنوعی مشغول به کار شوید. موقعیت‌هایی مثل مدیر برند، متخصص بازاریابی دیجیتال، متخصص تحقیقات بازار و استراتژی‌های بازاریابی. شرکت‌های بین‌المللی و چندملیتی، شرکت‌های فناوری، شرکت‌های تولید کننده کالا و یا ارائه‌دهندگان خدمات مختلف و استارتاپ‌ها، همگی از متقاضیان استخدام متخصصان بازاریابی هستند.
گرایش مالی
به طور کلی مدیریت مالی بر نحوه مدیریت کارآمد سرمایه‌های تجاری و شخصی و توسعه مهارتهای تحلیلی تمرکز دارد. گرایش مالی MBA در زمینه مباحثی مثل مدیریت سرمایه، سرمایه‌گذاری و جذب سرمایه، مدیریت پورتفولیو، بودجه‌بندی شرکتی و تحلیل سرمایه‌گذاری‌ها فعالیت می‌کند. مدیران مالی از طریق تصمیم‌گیری‌های بهینه مالی و بهره‌برداری صحیح از منابع مالی، قادر به ارزش‌آفرینی و کسب مزیت رقابتی هستند. شما به عنوان یک مدیر مالی می‌بایست در بازارهای پیچیده و پررقابتی امروز، برای بهینه‌سازی منابع، ارزیابی و بررسی فرصت‌های سرمایه‌گذاری و پیش‌بینی روندهای اقتصادی، از بهترین مدل‌های مالی بهره بگیرید.
مدیران مالی، تحلیلگران مالی، متخصصان ریسک و مشاوران سرمایه‌گذاری، معمولا درآمد بالایی دریافت می‌کنند و وجهه بالایی نیز در اجتماع دارند. شرکت‌ها، بانک‌ها، استارتاپ‌ها، سازمان‌ها و موسسات مالی از متقاضیان جذب مدیران مالی به حساب می‌آیند.
گرایش رفتارسازمانی و مدیریت منابع انسانی
گرایش مدیریت رفتارسازمانی و HRM، بر آماده‌سازی دانشجویان برای رهبری و مدیریت نیروی کار و منابع انسانی تمرکز دارد. شما به عنوان مدیر بخش منابع انسانی می‌بایست خط‌مشی‌ها و دستورالعمل‌های سازمانی را ایجاد کنید و در پیشبرد آنها تلاش نمایید. همچنین از ابزارها و تکنیک‌های استاندارد برای توسعه محیط‌های کاری تحول‌آفرین بهره‌مند شوید. فرد با تحصیل در گرایش منابع انسانی به مدیری بانفوذ تبدیل خواهد شد که مهارت‌ها و توانایی‌های لازم برای شناسایی، تجزیه و تحلیل و حل مسائل پیچیده منابع انسانی را در اختیار دارد. مهمترین سرفصل‌هایی که در این گرایش تدریس می‌شوند عبارت‌اند از: مبانی مدیریت، روانشناسی، اخلاق و رفتار سازمانی و روانشناسی صنعتی. در ضمن یک مدیر منابع انسانی می‌بایست در زمینه قراردادهای حقوقی کاری و استخدامی، اطلاعات کافی و کاملی کسب کند. در صورتی که به دنبال کسب اطلاعات بیشتر درباره HRM هستید، شما را به مطالعه مقاله “رازهای موفقیت در مدیریت منابع انسانی” دعوت می‌کنیم.
فرصت‌های شغلی فارغ‌التحصیلان HRM
بدون شک میتوان گفت که منابع انسانی از بهترین گرایش های ارشد مدیریت کسب و کار محسوب می‌شود. اگر در این گرایش فارغ‌التحصیل شوید، میتوانید در سازمان‌ها و شرکت‌های مختلفی در سمت‌ها و مشاغل متنوعی مشغول به کار شوید. باید بگوییم که مشهورترین مشاغل HRM عبارت‌اند از:
- شما میتوانید در سمت‌های اجرایی و عمیاتی مختلفی مثل کارشناس منابع انسانی، کارشناش جذب و استخدام، کارشناس آموزش و توسعه نیروها، کارشناس ارزیابی عملکرد و جبران خدمت و مزایا، فعالیت کنید.
- سمت‌های مدیریتی و راهبردی در سطح بالاتری نسبت به سمت‌های اجرایی و عملیاتی قرار دارند. سمت‌های مدیریتی و راهبردی عبارت‌اند از: مدیر منابع انسانی، مدیر توسعه سازمانی، مدیرآموزش و توسعه نیروی کار، مدیر جبران خدمت و مزایا و همچنین مشاور انسانی.
بسیاری از افراد مایل نیستند به عنوان کارمند در یک سازمان یا شرکت مشغول به کار شوند. برای مثال بعضی افراد فاقد روحیه کارمندی هستند و یا تمایلی به کار کردن برای دیگران ندارند. در صورتی که شماهم جزو این دسته افراد هستید که دنبال آزادی عمل بیشتر و کار به صورت مستقل می‌باشند، میتوانید با تخصص و مدرکی که دارید، به صورت مستقل فعالیت کنید. مثلا:
- بسیاری از فارغ‌التحصیلان HRM می‌توانند با عنوان مشاور مستقل منابع انسانی، کسب‌وکارهای مختلف را در موضوعاتی مثل استخدام، ارزیابی عملکرد و آموزش، راهنمایی کنند.
- همچنین میتوانید با عنوان مدیر اجرایی CEO در کسب‌وکارها و یا استارتاپ‌های کوچک، مشغول به کار شوید.
- برگزاری دوره‌های آموزشی مختلف HRM، تدریس و آموزش مهارتهای مدیریتی در زمینه HR نیز جزو فرصت‌های شغلی گرایش منابع انسانی است.
فناوری اطلاعات
گرایش فناوری اطلاعات (IT) در MBA مدیر را برای مدیریت هم‌زمان سیستم‌های فناوری و نیروی کار، آماده می‌کند. این گرایش در واقع، دانش سنتی مدیریت کسب‌وکار را با دوره‌های تخصصی‌ای مثل امنیت اطلاعات، مخابرات و مدیریت پروژه‌های IT ترکیب می‌کند.
اکثر افراد تصور می‌کنند که تحصیل در این گرایش به پیش‌زمینه IT نیاز دارد. در صورتی که اینطور نیست زیرا دوره MBA می‌بایست به توسعه مهارتهای شما کمک کند و مهارتهای جدید را به شما آموزش دهد. پس فرقی نمی‌کند که پیش‌زمینه‌ای از IT داشته باشید یا نه.
آنچه برای تحصیل در گرایش فناوری اطلاعات MBA نیاز دارید؟
گرایش فناوری اطلاعات MBA اطلاعات مهارتهای ارزشمندی را برای افراد فعال در حوزه IT فراهم می‌کند. همچنین افرادی که اطلاعات کافی‌ای در این زمینه دارند، از طریق این گرایش می‌توانند دانش و سطح مهارتهای خود را به روز نمایند. گرایش فناوری اطلاعات دروس اصلی کسب‌وکار و دروس مرتبط با سیستم‌های اطلاعاتی (IS) را شامل می‌شود.
اگر قصد دارید که یک مدیر موفق در حوزه IT شوید، می‌بایست در زمینه فناوری درک خوبی داشته باشید و همچنین در مهارتهای ارتباطی قوی باشید. مدیران موفق در حوزه سیستم‌های اطلاعاتی باید با عملکردهای کسب‌وکار، جدیدترین فناوری‌ها و برنامه‌های موجود برای حل مشکلات خاص آشنا باشند. در صورتی که در گرایش فناوری اطلاعات MBA تحصیل کنید، در مشاغل متنوعی مشغول به کار خواهید شد؛ مثل:
- تحلیلگر سیستم‌های کسب و کار
- مدیر و یا مشاور فناوری اطلاعات
- توسعه‌دهنده نرم‌افزار
- تحلیلگر هوش تجاری
- مدیر و یا طراح دیتابیس
- تحلیلگر امنیت سیستم‌های اطلاعاتی
گرایش تجارت بین‌الملل
تجارت بین‌المللی که به انگلیسی International Business نام دارد، به عنوان یکی از اصلی‌ترین و درعین‌حال پردرآمدترین گرایش‌های رشته MBA شناخته می‌شود. این گرایش تخصصی مدیریت کسب و کار در واقع وظیفه طراحی، اجرا، مدیریت و هماهنگی پروژه‌ها و فعالیت‌های تجاری بین‌المللی را برعهده دارد. در واقع با تحصیل در این گرایش، توانایی و مهارتهای لازم برای رهبری سازمان‌ها و کسب‌وکارهای بین‌المللی را کسب خواهید کرد. به عنوان یک مدیر فعال در حوزه تجارت بین‌الملل، قادر به رهبری سازمان در شرایط پیچیده، متغیر و چندفرهنگی خواهید بود. مهمترین مباحثی که در این گرایش به شما آموزش می‌دهند، عبارت‌اند از:
- مدیریت زنجیره تامین جهانی: مدیریت زنجیره تامین بر مباحثی مثل بهینه‌سازی پروسه لجستیک، تولید محصولات و توزیع آنها در سطح چند کشوری، البته ضمن توجه به تفاوت زمانی کشورهای مختلف و چالش‌های گمرکی، تمرکز می‌شود.
- مذاکرات بین فرهنگی: شما به عنوان یک مدیر فعال در حوزه تجارت بین‌الملل می‌بایست توانایی مذاکره با فرهنگ‌های مختلف را کسب کنید. نکات مهم در زمینه فرهنگ کشورهای مختلف را بشناسید و مهارتهای لازم جهت تطبیق با تفاوت‌های فرهنگی را کسب کنید.
- آشنایی با حقوق تجارت بین‌الملل: شناخت قوانین سازمان‌های جهانی و حتی توافق‌نامه‌های منطقه‌ای.
گرایش استراتژی
استراتژی نیز جزو محبوب‌ترین گرایش های mba به حساب می‌آید. خب همانطور که از نام آن نیز مشخص است، گرایش استراتژی روی اهداف و برنامه‌های بلندمدت تمرکز دارد. وظیفه اصلی مدیران استراتژیک در رسیدن به اهداف سازمان، طراحی برنامه‌های بلندمدت و اجرای آنها می‌باشد. البته باید بگوییم که گرایش استراتژیک در واقع تلفیقی از روش‌های کمی و مهارتهای مدیریتی مثل رهبری و تفکر انتقادی، می‌باشد. به طور خلاصه باید گفت که شما با تحصیل در این گرایش، مهارتهای رهبری و مذاکره، تحلیل داده‌ها و تفکر سیستمی را یاد می‌گیرید. پس دانشجویان گرایش استراتژی در پایان، با تحصیل در این رشته، جهت حل مسائل پیچیده سازمان‌ها و کسب‌وکارها آمادگی لازم را به دست می‌آورند.
گرایش مدیریت پروژه
شما با تحصیل در گرایش مدیریت پروژه یا همان Project management، مهارت و توانایی‌های ضروری جهت برنامه‌ریزی، اجرا، نظارت و کنترل پروژه‌های شرکت‌ها یا سازمان‌ها را به دست می‌آورید. همچنین با ابزارها، اصول و روش‌های مدیریت پروژه آشنا خواهید شد. Project management جزو پرتقاضاترین گرایش های ارشد مدیریت کسب و کار به حساب می‌آید، در واقع تلفیقی از دروس عمومی مدیریت ام بی ای مثل بازاریابی، استراتژی و مالی+تکنیک‌ها و دانش تخصصی مدیریت پروژه است.
آینده و میزان درآمد گرایش های ارشد مدیریت کسب و کار
هیچ شکی در آن نیست که تقاضا برای تحصیل در تمام گرایش های mba بسیار بالاست و این رشته جزو پردرآمدترین رشته‌های تحصیلی در سطح جهان به حساب می‌آید. در این قسمت قصد داریم تا فرصت‌های شغلی هرکدام از گرایش های ارشد مدیریت کسب و کار را به همراه میزان درآمد آنها، نقد و بررسی کنیم.
فرصت‌های شغلی گرایش مدیریت مالی
شما با فراگیری مباحثی مثل بورس، مدیریت دارایی و بانکداری، میتوانید در ایران با سمت مدیر مالی در بانک‌های مختلف، شرکت‌های بورسی‌ای مثل فولاد مبارکه و یا حتی صندوق‌های سرمایه‌گذاری، مشغول به کار شوید. در بازارهای خارجی نیز در سمت‌هایی مثل مدیرمالی یا تحلیلگر سرمایه‌گذاری در بانک‌های مختلف بین‌المللی و یا مشاور مالی در کمپانی‌های چندملیتی استخدام شوید.
فرصت‌های شغلی گرایش بازاریابی
دانشجویان گرایش بازاریابی رشته مدیریت کسب و کار با فراگیری استراتژی‌های مختلف فروش، برندینگ، تقسیم بازار، دیجیتال مارکتینگ و تحقیق بازار، می‌توانند در بازارهای داخلی و خارجی فعالیت کنند. برای مثال اگر به عنوان یک فارغ‌التحصیل بازاریابی قصد داشتید در بازارهای داخلی مشغول به کار شوید، میتوانید به عنوان مدیر بازاریابی با شرکت‌هایی مثل دیجی‌کالا یا کاله، همکاری کنید. در بازارهای خارحجی نیز میتوانید با عناوینی مثل مدیر بازاریابی یا متخصص دیجیتال مارکتینگ در شرکت‌های بزرگی مثل پروکتر اند گمبل فعالیت کنید.
فرصت‌های شغلی گرایش مدیریت منابع انسانی
شما با تحصیل در مدیریت منابع انسانی که جزو پرتقاضاترین گرایش های ارشد مدیریت کسب و کار است، فرصت‌های طلایی‌ای پیش روی خود قرار می‌دهید. برای مثال اگر قصد مهاجرت و فعالیت در شرکت‌ها و بازارهای خارجی را دارید، میتوانید به عنوان مدیر منابع انسانی در شرکت‌های بزرگی مثل گوگل یا مایکروسافت کار کنید. یا حتی در ایران میتوانید به عنوان مدیر منابع انسانی در بانک‌ها، سازمان‌های دولتی و یا شرکت‌های بزرگی مثل همراه اول کار کنید.
میزان درآمد و وجهه گرایش مدیریت مالی
فرصت‌های شغلی بی‌شماری در انتظار فارغ‌التحصیلان گرایش مدیریت مالی است. در صورتی که قصد دارید به عنوان مدیر در خارج از کشور مشغول به کار شوید، باید بگوییم که میانگین حقوق سالیانه این مدیران در ایالات متحده حدود 130000 دلار می‌باشد. میانگین حقوقی که مدیران مالی در ایران دریافت می‌کنند، باتوجه به نوع شرکت/سازمان و یا مدت زمان سابقه کاری فرد، حدود 25 تا 80 میلیون تومان خواهد بود.
میزان درآمد و وجهه گرایش بازاریابی
میزان درآمد شما به عنوان مدیر بازاریابی به سطح تجربه و مهارتهای شما و نوع صنعتی و موقعیت جغرافیایی‌ای که در آن فعالیت می‌کنید، بستگی دارد. برای مثال سطح درآمد یک مدیر بازاریابی در صنعتی که رقابت در آن بالاست، با صنایعی که رقابت کم است، تفاوت دارد. در کشورهای مدرن متخصصانی که در گرایش‌های بازاریابی دیجیتال، مدیریت برند و تدوین استراتژی‌های مارکتینگ فعالیت دارند، جزو پردرآمدترین افراد فعال در گرایش های ارشد مدیریت کسب و کار به حساب می‌آیند. در چند سال اخیر با پیشرفت تکنولوژی و رشد پلتفرم‌ها و رسانه‌های اجتماعی، تقاضا برای متخصصان فعال در زمینه دیجیتال مارکتینگ، رو به افزایش است. این نکته را نیز ذکر کنیم که با بالا رفتن رقابت در بازار و گسترش فعالیت سازمان‌ها به بازارهای بین‌المللی، کسب‌وکارها بیش از هر زمان دیگری، نیازمند جذب نیرو از فارغ‌التحصیلان MBA از گرایش بازاریابی می‌باشند. پس به طور کلی می‌توانیم بگوییم که گرایش بازاریابی مدیریت کسب‌وکار، درآمد و آینده شغلی عالی‌ای چه در داخل و چه در خارج از کشور دارد.
از اصلی‌ترین وظایف مدیران بازاریابی میتوان به برنامه‌ریزی، قیمت‌گذاری، ترویج و توزیع کالاها و خدمات طراحی اشاره کرد. کارشناسان مارکتینگ با تمرکز بر رفتار مصرف‌کنندگان، تحقیقات بازاریابی، تقسیم‌بندی بازار یا Market segmentation، توسعه محصولات و خدمات، تدوین استراتژی‌های قیمت‌گذاری، اصلاح سیستم‌های توزیع و تبلیغات، در محقق شدن اهداف سازمان، نقش موثری ایفا خواهند کرد.
مدیران مارکتینگ فعال در ایالات متحده و سایر کشورها (با فعالیت در کمپانی‌های بزرگ و موفق)، به صورت ماهیانه بین 20 تا 70 میلیون تومان دریافت می‌کنند. حقوق مدیران بازاریابی در ایران با توجه به سابقه کاری و شهرت شرکت‌ها، بین 20 تا 70 میلیون تومان می‌باشد.
درآمد مدیران منابع انسانی
در صورتی که قصد داشته باشید که در شرکت‌های ایرانی فعالیت کنید، میتوانید با فعالیت در شرکت‌ها و سازمان‌های دولتی حقوق ماهیانه‌ای بین 15 تا 50 میلیون تومان دریافت کنید. مدیران HR در کشورهای آمریکایی و اروپایی نیز به صورت سالانه حدود 90 هزار دلار درآمد دارند.
چطور در گرایش های mba موفق شویم؟
به طور کلی می توان گفت که برای موفقیت در گرایش‌های مختلف MBA ابتدا باید علاقه و استعدادهای خود را شناسایی کنید تا بتوانید گرایش مناسب خود را انتخاب کنید. سپس با تمرکز بر توسعه مهارتهای مدیریتی و رهبری، دانش خود را در زمینه‌های مرتبط با گرایش مورد نظر تعمیق بخشید. به عنوان مثال در گرایش بازاریابی، تسلط بر استراتژی‌های بازاریابی و رفتار مصرف‌کننده اهمیت دارد. در حالی که در گرایش مالی؛ مهارتهای تحلیلی و مدیریت سرمایه حیاتی است. علاوه بر اینکه باید در انتخاب خود دقت کنید باید به فکر آینده شغلی نیز باشید. به طور مثال میتوان گفت که شبکه‌سازی با همکلاسی‌ها، اساتید و حرفه‌ای‌های صنعت ؛ فرصت‌های شغلی و یادگیری بیشتری را فراهم می کند. اما چطور!؟ و چرا نیاید شبکه سازی را فراموش کنیم
شبکه سازی را فراموش نکنید
اگر شما در هر کدام از گرایش‌های مختلف MBA قصد تحصیل را دارید، بهتر است در هنگام کلاس‌های مباحثی مانند استراتژی، رهبری و مدیریت سازمان که در تمام گرایش‌ها مشترک است، با سایر همکلاسی ها، یک کار مهم یعنی شبکه‌سازی ویژه متخصصان MBA را انجام دهید. به طور مثال، یک دانش پذیر در MBA که در گرایش بازاریابی در حال تحصیل و حتی فعالیت است؛ می‌تواند با یک دانشجوی MBA در گرایش مالی در پروژه‌های گروهی همکاری کند تا از دیدگاه‌های متفاوت بهره ببرد و مهارتهای هر دو زمینه را در کنار هم تقویت نماید. این تعامل افراد با گرایش های مختلف نه تنها تبادل دانش تخصصی را تسهیل می‌کند، بلکه فرصتی فراهم می‌آورد تا ارتباطات حرفه‌ای و شخصی مستحکمی شکل گیرد که در آینده نزدیک به حل چالش‌های پیچیده کسب‌وکار و ایجاد فرصت‌های شغلی جدید منجر خواهد شد. به عبارت دیگر باید گفت که فرایند شبکه‌سازی خصوصا در لایه مدیریتی در واقع به عنوان سرمایه‌ای ارزشمند برای موفقیت حرفه‌ای و رشد فردی متقاضیان و فعالان مدیریت محسوب می‌شود. با یک شبکه سازی حتی میتوانید فرصت‌های شغلی MBA در سطح بین المللی را برای خود فراهم کنید.
چه امتیازی به این مقاله می دهید؟
دیدگاهتان را بنویسید